Wat is artrose?

Wat is artrose?

Artrose is een veelvoorkomende aandoening die gewrichten aantast en pijn, stijfheid en bewegingsbeperking veroorzaakt. Maar wat houdt deze aandoening precies in en hoe beïnvloedt het je lichaam?

Wat gebeurt er bij artrose?

Artrose is een vorm van reuma waarbij de kwaliteit van het kraakbeen in gewrichten afneemt. Dit kraakbeen werkt als een schokdemper tussen de botten, waardoor je gewrichten soepel kunnen bewegen. Bij deze aandoening wordt het kraakbeen dunner, zachter en brokkelig. Hierdoor kunnen de botten tegen elkaar schuren, wat pijn en ontsteking veroorzaakt.

Naast de kraakbeenproblemen veranderen ook de botten onder het kraakbeen. Er kunnen zichtbare knobbels, osteofyten genaamd, ontstaan aan de rand van het gewricht. Deze veranderingen leiden tot pijn en verminderde bewegingsvrijheid.

Symptomen van artrose

De meest voorkomende symptomen zijn:

• Pijn in het gewricht: Vooral bij beweging en belasting.
• Stijfheid: Vooral na een periode van rust, zoals ’s ochtends.
• Bewegingsbeperking: Moeite met het volledig bewegen van het gewricht.
• Zwelling en warmte: Door ontsteking van de slijmvlieslaag in het gewricht.

Welke gewrichten worden getroffen?

Deze aandoening kan in één of meerdere gewrichten voorkomen. De meest getroffen gewrichten zijn:

• Knieën
• Heupen
• Nek en onderrug
• Duimen
• Vingers
• Grote tenen

Oorzaken en risicofactoren

Hoewel de exacte oorzaak onbekend is, zijn er verschillende factoren die het risico kunnen verhogen, zoals:

• Leeftijd: Komt vaker voor bij ouderen, maar kan ook jongere mensen treffen.
• Geslacht: Vrouwen hebben een hoger risico dan mannen.
• Overgewicht: Extra gewicht belast de gewrichten, vooral knieën en heupen.
• Beroep en activiteiten: Herhaalde belasting en bewegingen kunnen het risico verhogen.
• Genetische factoren: Erfelijkheid kan een rol spelen in de ontwikkeling.

Hoe ontstaat de pijn?

Kraakbeen bevat geen zenuwen en kan daardoor geen pijn doen. De pijn door artrose ontstaat door de veranderingen in en rond je gewricht en mogelijk door een ontsteking. Daarnaast:

• Veranderingen in zenuwen: De zenuwen in het gewricht kunnen veranderen, wat de pijn kan verergeren.
• Verzwakte spieren: Mensen met deze aandoening hebben vaak verzwakte spieren rondom het gewricht, wat irritatie van de pezen kan veroorzaken.
• Osteofyten: Benige knobbels aan de rand van het gewricht kunnen druk uitoefenen op de omliggende weefsels, wat pijn veroorzaakt.

Wat gebeurt er in je gewricht?

In een gewricht komen twee botten bij elkaar. Om te zorgen dat deze botten soepel langs elkaar heen glijden, zitten er op de uiteinden van de botten schokdempende laagjes. Die laagjes heten ‘kraakbeen’. Het gewricht wordt bij elkaar gehouden door banden en een gewrichtskapsel. Aan de binnenkant van het kapsel zit een slijmvlieslaag, die het ‘synovium’ heet. Deze slijmvlieslaag produceert vocht dat werkt als smeermiddel.

Bij deze aandoening wordt de kraakbeen laag dunner, zachter en brokkeliger. Het gewricht kan dikker worden door ontsteking van de slijmvlieslaag. Het bot onder het kraakbeen wordt compacter en breder, en aan de randen van het gewricht vormen zich knobbels (osteofyten), wat de bewegingsvrijheid kan beperken.

Misverstanden over artrose

Er bestaan veel misverstanden over deze aandoening. Hier zijn enkele van de meest voorkomende:

• Het komt alleen bij ouderen voor: Ook jongere mensen kunnen het krijgen.
• Het is hetzelfde als slijtage: Er spelen verschillende factoren een rol bij het ontstaan, niet alleen slijtage.
• Het is geen reumatische aandoening: Het is wel degelijk een vorm van reuma, maar geen ontstekingsreuma zoals reumatoïde artritis.
• Het is hetzelfde als botontkalking: Artrose en osteoporose zijn verschillende aandoeningen; artrose betreft de gewrichten, terwijl osteoporose de botten aantast.

Behandeling van artrose

Momenteel is er geen genezing, maar er zijn verschillende behandelingen die de symptomen kunnen verlichten en de kwaliteit van leven kunnen verbeteren:

• Medicatie: Pijnstillers en ontstekingsremmers kunnen de pijn verminderen.
• Fysiotherapie: Oefeningen en therapieën om de gewrichten te versterken en soepel te houden.
• Leefstijlaanpassingen: Gezond eten, een gezond gewicht behouden en regelmatige lichaamsbeweging kunnen de symptomen verlichten.
• Chirurgie: In ernstige gevallen kan een operatie, zoals een gewrichtsvervanging, noodzakelijk zijn.

Conclusie

Artrose is een complexe aandoening die veel mensen treft. Door een beter begrip van de symptomen, oorzaken en behandelingsmogelijkheden kun je de impact op je leven verminderen en een actievere, gezondere levensstijl behouden.

Titelfoto: Tara Winstead – pexels.com